Πώς σχηματίζεται το έλος;
Το έλος είναι ένα οικοσύστημα που σχηματίζεται από την τύρφη, δηλαδή το νεκρό οργανικό υλικό που έχει αποσυντεθεί ατελώς. Υπάρχουν διάφορα είδη ελών, τα οποία δεν θα αναλύσουμε εδώ. Όλα πληρούν δύο όρους:
αναγκαίοι όροι |
ευνοϊκές συνθήκες |
| - έναν έλεγχο πλεονάζοντος ύδατος: η ποσότητα ύδατος που τροφοδοτεί το έλος είναι μεγαλύτερη ή ίση με την ποσότητα ύδατος που χάνεται από το έλος | - ετήσιες βροχοπτώσεις (ΚΑΙ/Ή νερό πηγής ή όμβριων υδάτων)» ετήσια δυνητική εξάτμιση (χωρίς σημαντικό εποχιακό έλλειμμα) |
- έναν έλεγχο του πλεονάζοντος οργανικού υλικού: το οργανικό υλικό παράγεται και συσσωρεύεται πιο γρήγορα απ’ ότι αποσυντίθεται |
- δροσερές θερμοκρασίες |
Το παράδειγμα σχηματισμού ελών πλούσιων σε σφάγνα, τα πιο κοινά στην περιοχή Hautes-Fagnes και που υπάρχουν ευρέως στον κόσμο, αναπαριστάται παρακάτω.
Τα σφάγνα είναι βρύα πολύ ιδιαίτερα, τα οποία αποτελούνται από δύο είδη κυττάρων: μικρά πράσινα κύτταρα (χλωροφυλλικά) και μεγάλα νεκρά κύτταρα που χρησιμοποιούνται ως δεξαμενή νερού.
Όταν εγκαθίσταται σε ευνοϊκό σημείο (υγρό έως υδρόβιο, οξύ), δημιουργούν πυκνούς τάπητες. Τα στελέχη σφαγνών αναπτύσσονται συνεχώς προς τα πάνω, ενώ το κάτω μέρος τους αποβιώνει. Αυτά τα νεκρά σφάγνα, καθώς και άλλα φυτά που φυτρώνουν στην επιφάνεια των ελών, βρίσκονται σταδιακά θαμμένα κάτω από τα ζωντανά σφάγνα και αποσυντίθενται τμηματικά για να σχηματίσουν την τύρφη.
Στην τύρφη μπορεί να βρεθούν υπολείμματα απ’ ότι ήταν άλλοτε παρόν στην επιφάνεια του έλους: σπόροι, φυτικοί ιστοί, κομμάτια ξύλου, σπόρια, γύρη, κομμάτια εντόμων ή αραχνών, στάχτες και ηφαιστειογενείς σκόνες...
